उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०४)
आकलन कृती
१. उत्तर लिहा. (०२)
- ग्रंथपालांना काय संबोधले आहे?
- फुले म्हणजे निसर्गाची कोणती अभिव्यक्ती आहे असे लेखक म्हणतो?
|
पुस्तकांना आपण जवळ घेता घेता पुस्तकेही आपल्याला जवळ घेतात. वाचकांचा प्रवास हळूहळू लेखनापर्यंतही होऊ लागतो. शब्दांच्या छटांची तरलता जगण्याचे उत्सव फुलवू लागते. नव्या पिढीला माणूसपणाच्या तरलतम सुंदरतेकडे नेणं. हे तर पालक व शिक्षकांचं मूळ कार्य! या आनंदमय कामात ग्रंथ आपले प्रेरक ठरतात. म्हणूनच, ग्रंथपाल हे ग्रंथसंस्कृतीचे लोकपाल असतात. |
२. आकलन कृती
१. पुढील आकृतिबंध पूर्ण करा. (०२)
Concept: गद्य (10th Standard)
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०४)
आकलन कृती
१. एका वाक्यात उत्तरे लिहा. (०२)
- परिच्छेदामध्ये या महिन्याचा उल्लेख आला आहे.
- झाडाच्या या रंगांनी अवकाश भरून टाकलं आहे.
|
चैत्राचा महिना आहे. आसमंतातल्या साऱ्याच झाडांना पोपटी पालवी फुटली आहे. दृष्टी जाईल तिथं झाडाच्या फिक्या आणि गडद हिरव्या रंगानं अवकाश भरून टाकलं आहे. उन्ह तापत चाललं आहे; पण एवढ्या तीव्र उन्हातही ही झाडं भक्क उजेड पिऊन आतून रसरशीत आणि हिरवीगार दिसत आहेत. ह्या झाडाचं प्रत्येक पान आणि हरेक डहाळी साैंर्द्यानंदानं बहरली आहे. ते उंच पिंपळाचे झाड बघत रहावं असं आहे. त्याची ती लालसर हिरवी पालवी, वाऱ्याच्या उष्ण झुळुकीनं सळसळणं, तीव्र उन्हाच्या उजेडातही मुग्ध बनून उभं असणं किती देखणं आहे! खरंतर हा हृदयाला आनंद बहाल करणारा दृष्टीचा पाडवाच आहे. |
२. आकलन कृती
१. सहसंबंध लक्षात घेऊन वाक्य पूर्ण करा. (०२)
- पिंपळाच्या झाडाची लालसर हिरवी ______
- हृदयाला आनंद बहाल करणारा ______
Concept: गद्य (10th Standard)
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०४)
आकलन कृती
१. योग्य पर्याय निवडून विधान पूर्ण करा.
i. बहुतेकजण परस्परांमधल्या नात्याबाबत गंभीर नसतात. (०१)
अ) कारण ते आधी दुसऱ्याचा विचार करतात नंतर स्वत:चा विचार करतात.
ब) कारण ते आधी स्वत:चा विचार करतात नंतर दुसऱ्याचा विचार करतात.
क) त्यांच्या दृष्टीने नातं ही एका अंतरावरली गोष्ट असते.
ड) त्यांच्या दृष्टीने नातं अवकाश देणारे असावे.
ii. आपल्या दृष्टीने नातं ही एक ______ (०१)
अ) गुंतलेली गोष्ट असते.
ब) विखुरलेली गोष्ट असते.
क) अंतरावरील गोष्ट असते.
ड) आपल्यासाठी सोईची गोष्ट असते.
| दुसऱ्या माणसाशी असलेलं आपलं नातं ही खरंतर किती महत्त्वाची गोष्ट आहे. बहुतेकजण परस्परांमधील नात्याबाबत गंभीर नसतात, कारण ते आधी स्वत:चा विचार करतात आणि नंतर दुसऱ्याचा विचार करतात. दुसरे आपल्यासाठी सोयीचे असतील, सुख देणारे असतील किंवा आपल्या विचारभावनांना अवकाश देणारे असतील, तरच आपण त्यांना विचारात घेतो. बऱ्याचदा आपल्या दृष्टीने नातं ही एक अंतरावरील गोष्ट असते. आपण एखाद्याशी नात्यानं जोडलेले आहोत म्हणजे त्यांच्यात गुंतलेलो आहोत, पूर्णपणे सामावले आहोत असा अनुभव म्हणूनच आपल्याला येत नाही. खऱ्या नात्यामध्ये संवेदना विखुरलेली विभागलेली नसते, एकात्म असते. मात्र आपण नात्यात संवेदनेचे वेगवेगळे स्तर अनुभवतो. |
२. आकलन कृती
१. वैशिष्ट्ये लिहा. (०२)
खऱ्या नात्यामधील संवेदना
- ______
- ______
- ______
- ______
Concept: गद्य (10th Standard)
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०४)
आकलन कृती
१. एका वाक्यात उत्तरे लिहा. (०२)
- परिच्छेदामध्ये कोणत्या महिन्याचा उल्लेख आला आहे?
- झाड कोणत्या रंगांनी भरून टाकलं आहे?
|
चैत्राचा महिना आहे. आसमंतातल्या साऱ्याच झाडांना पोपटी पालवी फुटली आहे. दृष्टी जाईल तिथं झाडाच्या फिक्या आणि गडद हिरव्या रंगानं अवकाश भरून टाकलं आहे. उन्ह तापत चाललं आहे; पण एवढ्या तीव्र उन्हातही ही झाडं भक्क उजेड पिऊन आतून रसरशीत आणि हिरवीगार दिसत आहेत. ह्या झाडाचं प्रत्येक पान आणि हरेक डहाळी साैंर्द्यानंदानं बहरली आहे. ते उंच पिंपळाचे झाड बघत रहावं असं आहे. त्याची ती लालसर हिरवी पालवी, वाऱ्याच्या उष्ण झुळुकीनं सळसळणं, तीव्र उन्हाच्या उजेडातही मुग्ध बनून उभं असणं किती देखणं आहे! खरंतर हा हृदयाला आनंद बहाल करणारा दृष्टीचा पाडवाच आहे. |
२. आकलन कृती
१. सहसंबंध लक्षात घेऊन वाक्य पूर्ण करा. (०२)
- पिंपळाच्या झाडाची लालसर हिरवी ______
- हृदयाला आनंद बहाल करणारा ______
Concept: गद्य (10th Standard)
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०८)
१. चौकटी पूर्ण करा. (०२)
अ) आगीत पडणारे - ______
ब) हुंबरत धावणारी - ______
|
अग्निमाजि पडे बाळू। माता धांवें कनवाळू।।१।। तैसा धांवें माझिया काजा। अंकिला मी दास तुझा।।२।। सवेंचि झेंपावें पक्षिणी। पिलीं पडतांचि धरणीं।।३।। भुकेलें वत्सरावें। धेनु हुंबरत धांवे।।४।। वणवा लागलासे वनीं। पाडस चिंतीत हरणी।।५।। नामा म्हणे मेघा जैसा। विनवितो चातक तैसा।।६।। |
२. आकृती पूर्ण करा. (०२)
३. प्रस्तुत कवितेतील खालील शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. धरणी -
२. वन -
३. मेघ -
४. काजा -
४- काव्यसाैंदय
१. 'तैसा धांवे माझिया काज। अंकिला मी दास तुझा।।' या ओळीतील भावसाैंदर्य स्पष्ट करा. (०२)
Concept: पद्य (10th Standard)
पुढील कवितेच्या त्याखाली दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा.
'अंकिला मी दास तुझा' गुण (०८)
मुद्दे:
१. प्रस्तुत कवितेचे कवी/ कवयित्री- (०१)
२. प्रस्तुत कवितेचा विषय- (०१)
३. कवितेतील दिलेल्या ओळींचा सरळ अर्थ लिहा- (०२)
'सवेंची झेपावे पक्षिणी। पिल्ली पडतांची धरणी।।'
४. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण- (०२)
५. प्रस्तुत कवितेतून मिळणारा संदेश- (०२)
६. प्रस्तुत शब्दांचा अर्थ- (०२)
१. अंकिला -
२. माता -
३. दास -
४. मेघ -
Concept: पद्य (10th Standard)
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०८)
१. चौकटी पूर्ण करा. (०२)
अ) चंद्रकिरण पिऊन जगणारा- ______
ब) पिल्लांना सहारा- ______
|
जेवीं चंद्रकिरण चकोरांसी । पांखोवा जेवीं पिलियांसी। जीवन जैसे कां जीवांसी । तेवीं सर्वांसी मृदुत्व।। जळ वरिवरी क्षाळी मळ । योगिया सबाह्य करी निर्मळ। उदक सुखी करी एक वेळ । योगी सर्वकाळ सुखदाता।। उदकाचें सुख तें किती । सवेंचि क्षणें तृषितें होती। योगिया दे स्वानंदतृप्ती । सुखासी विकृती पैं नाही।। उदकाची जे मधुरता । ते रसनेसीचि तत्त्वतां। योगियांचे गोडपण पाहतां । होय निवविता सर्वेंद्रियां।। मेघमुखें अध:पतन । उदकाचें देखोनि जाण। अध:पातें निवती जन। अन्नदान सकळांसी।। तैसे योगियासी खालुतें येणें । जे इहलोकीं जन्म पावणें। जन निववी श्रवणकीर्तनें । निजज्ञानें उद्धरी।। |
२. आकृती पूर्ण करा. (०२)
३. प्रस्तुत कवितेतील खालील शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. उदक -
२. मळ -
३. रसना -
४. निजज्ञान -
४- काव्यसाैंदय
१. योगी पुरुष आणि पाणी हे दोघेही सामाजिक कार्य करतात, हे स्पष्ट करा. (०२)
Concept: पद्य (10th Standard)
खाली कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०८)
1) आकृती पूर्ण करा. (०२)
१. चौकटी पूर्ण करा. (०१)
१. कवींनी पोलादाची उपमा कशाला दिली -
२. कवींची जिंदगी काय करण्यात बरबाद झाली -
२. आकृती पूर्ण करा. (०१)
|
दोन दिवस वाट पाहण्यात गेले; दोन दु:खात गेले. हिशोब करतो आहे किती राहिलेत डोईवर उन्हाळे शेकडो वेळा चंद्र आला; तारे फुलले, रात्र धुंद झाली; भाकरीचा चंद्र शोधण्यातच जिंदगी बरबाद झाली. हे हात माझे सर्वस्व; दारिद्र्याकडे गहाणच राहिले कधी माना उंचावलेले, कधी कलम झालेले पाहिले हरघडी अश्रू वाळविले नाहीत; पण असेही क्षण आले तेव्हा अश्रूच मित्र होऊन साहाय्यास धावून आले. दुनियेचा विचार हरघडी केला, अगा जगमय झालो दु:ख पेलावे कसे, पुन्हा जगावे कसे, याच शाळेत शिकलो झोतभट्टीत शेकावे पोलाद तसे आयुष्य छान शेकले दोन दिवस वाट पाहण्यात गेले; दोन दु:खात गेले. |
2) कृती पूर्ण करा. (०२)
- 'अथक व अखंड कष्ट करूनही आयुष्यभर गरिबीतच राहावे लागले' या आशयाची कवितेतील ओळ शोधा.
- 'झोतभट्टीत शेकावे पोलाद तसे आयुष्य छान शेकले' या ओळीचा तुम्हांला समजलेला अर्थ लिहा.
3) प्रस्तुत कवितेतील खालील शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. जग -
२. जिंदगी -
३. मित्र -
४. दिवस -
4) खाली दिलेल्या ओळींचे आशय साैंदर्य स्पष्ट करा. (०२)
“दोन दिवस वाट पाहण्यात गेले; दोन दु:खात गेले,
हिशोब करतो आहे किती राहिलेत डोईवर उन्हाळे”
Concept: पद्य (10th Standard)
पुढील कवितेच्या त्याखाली दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा. गुण (०८)
|
दोन दिवस वाट पाहण्यात गेले; दोन दु:खात गेले. हिशोब करतो आहे किती राहिलेत डोईवर उन्हाळे शेकडो वेळा चंद्र आला; तारे फुलले, रात्र धुंद झाली; भाकरीचा चंद्र शोधण्यातच जिंदगी बरबाद झाली. हे हात माझे सर्वस्व; दारिद्र्याकडे गहाणच राहिले कधी माना उंचावलेले, कधी कलम झालेले पाहिले हरघडी अश्रू वाळविले नाहीत; पण असेही क्षण आले तेव्हा अश्रूच मित्र होऊन साहाय्यास धावून आले. दुनियेचा विचार हरघडी केला, अगा जगमय झालो दु:ख पेलावे कसे, पुन्हा जगावे कसे, याच शाळेत शिकलो झोतभट्टीत शेकावे पोलाद तसे आयुष्य छान शेकले दोन दिवस वाट पाहण्यात गेले; दोन दु:खात गेले. |
मुद्दे:
१. प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री- (०१)
२. प्रस्तुत कवितेचा विषय- (०१)
३.कवितेतील दिलेल्या ओळीचा सरळ अर्थ लिहा. (०२)
‘शेकडो वेळा चंद्र आला; तारे फुलले, रात्र धुंद झाली;
भाकरीचा चंद्र शोधण्यातच जिंदगी बरबाद झाली.’
४. कवितेत आलेल्या शब्दांचे अर्थ लिहा. (०२)
१. रात्र -
२. साहाय्य -
३. शेकावे -
४. चंद्र -
५. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण - (०२)
Concept: पद्य (10th Standard)
खाली दिलेल्या कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
१. चौकटी पूर्ण करा. (०२)
१. मुठीमध्ये जे नाही ते - ______
२. शिरेमध्ये जे नाही ते - ______
३. जीव असा आहे - ______
४. जवानाचे पाऊल असे आहे - ______
|
नाही मुठीमधे द्रव्य नाही शिरेमध्ये रक्त, काय करावें कळेना नाही कष्टाचे सामर्थ्य; जीव ओवाळावा तरी जीव किती हा लहान; तुझ्या शौर्यगाथेपुढे त्याची केवढीशी शान; वर घोंघावे बंबारा, पुढे कल्लोळ धुराचे, धडाडत्या तोफांतून तुझें पाऊल जिद्दीचें; तुझी विजयाची दौड डोळे भरून पहावी; डोळयांतील आसवांची ज्योत ज्योत पाजळावी अशा असंख्य ज्योतींची तुझ्यामागून राखण; दीनदुबळयांचे असें तुला एकच औक्षण. |
२. प्रत्येकी एका वाक्यात उत्तरे लिहा. (०२)
- सैनिकांचे औक्षण कशाने केले जाते?
- दीनदुबळे असे कवयित्रींनी कोणाला उद्देशून संबोधले आहे?
३. प्रस्तुत कवितेतील शब्दांचे पर्यायवाची शब्द लिहा. (०२)
- डोळे
- कल्लोळ -
-
शान -
- औक्षण -
४. खालील ओळींतील तुम्हांला समजलेला विचार तुमच्या शब्दांत लिहा. (०२)
“वर घोंघावे बंबारा, पुढे कल्लोळ धुरांचे,
धडाडत्या तोफांतून, तुझे पाऊल जिद्दीचे;”
Concept: पद्य (10th Standard)
खाली दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा. गुण (०८)
|
नाही मुठीमधे द्रव्य नाही शिरेमध्ये रक्त, काय करावें कळेना नाही कष्टाचे सामर्थ्य; जीव ओवाळावा तरी जीव किती हा लहान; तुझ्या शौर्यगाथेपुढे त्याची केवढीशी शान; वर घोंघावे बंबारा, पुढे कल्लोळ धुराचे, धडाडत्या तोफांतून तुझें पाऊल जिद्दीचें; तुझी विजयाची दौड डोळे भरून पहावी; डोळयांतील आसवांची ज्योत ज्योत पाजळावी अशा असंख्य ज्योतींची तुझ्यामागून राखण; दीनदुबळयांचे असें तुला एकच औक्षण. |
मुद्दे:
१. प्रस्तुत कवितेचे कवी/ कवयित्री- (०१)
२. प्रस्तुत कवितेचा विषय- (०१)
३. कवितेतील दिलेल्या ओळीचा सरळ अर्थ लिहा. (०२)
‘जीव ओवाळावा तरी, जीव किती हा लहान
तुऱ्या शौर्यगाथे पुढे, त्याची केवढीशी शान;’
४. कवितेत आलेल्या शब्दांचे अर्थ लिहा- (०२)
१. द्रव्य २. शिर ३. रक्त ४. आसवं
५. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण- (०२)
Concept: पद्य (10th Standard)
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०८)
i. आकृतिबंध पूर्ण करा. गुण(०२)
१.
२.
- गच्च माजतील राने -
- रुजतील देशी झाडे –
|
फुलाफुलांचे दाट ताटवे, जिथे पोचते दृष्टी धान्य देईना संगणक हा, काळी आई जगवू उधळू, फेकू बिया डोंगरी, रुजतील देशी झाडे डोंगरातून वाहात येते, खळाळते हे पाणी मिळेल पैसा, मिळेल दौलत, यंत्रांच्या संगती हिरवी हिरवी मने भोवती, किती छटा हिरव्याच्या |
ii. एका वाक्यात उत्तरे लिहा. (०२)
अ. दाट ताटवे कशाचे आहेत?
आ. मने कोणत्या रंगाची असावीत?
iii. कवितेतील शब्दांचे अर्थ लिहा. (०२)
१. सृष्टी -
२. पुष्टी -
३. वृष्टी -
४. तुष्टी -
iv. काव्यसाैंदय
वसुंधरेचे हिरवेपण जपण्यासाठी पर्याय सुचवा. (०२)
Concept: पद्य (10th Standard)
दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कवितेच्या कृती सोडवा. गुण (०८)
|
फुलाफुलांचे दाट ताटवे, जिथे पोचते दृष्टी धान्य देईना संगणक हा, काळी आई जगवू उधळू, फेकू बिया डोंगरी, रुजतील देशी झाडे डोंगरातून वाहात येते, खळाळते हे पाणी मिळेल पैसा, मिळेल दौलत, यंत्रांच्या संगती हिरवी हिरवी मने भोवती, किती छटा हिरव्याच्या |
मुद्दे:
१. कवयित्री- (०१)
२. कवितेचा विषय- (०१)
३. कवितेतून मिळणारा संदेश- (०२)
४. कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण- (०२)
५. ओळींचा सरळ अर्थ लिहा. (०२)
धान्य देईना संगणक हा, काळी आई जगवू
मातीमध्ये जे हात राबती, तयांस देऊ पुष्टी...
६. शब्दांचे अर्थ लिहा. (०२)
१. दृष्टी
२. हात
३. वृक्ष
४. दौलत
Concept: पद्य (10th Standard)
पुढील कवितेच्या आधारे दिलेल्या सूचनांनुसार कृती करा. गुण (०८)
१. चौकट पूर्ण करा. (०२)
|
झाड बसते ध्यानस्थ ऋषिसारखं मौन व्रत धारण करून तपश्चर्या करत... पक्षी झाडांचे कुणीच नसतात तरीही झाड त्यांचं असतं मुळावर घाव घातला तरी झाड मुकाट सहन करते झाडांच्या पानावरून वहीच्या पानावर अलगद उतरतात दवांचे टपोरे थेंब झाडाकडे टक लावून पाहिलं तर शरीरभर विरघळतो हिरवा रंग रक्त होते क्षणभर हिरवेगार आयुष्य होतं नुकत्याच खुडलेल्या फुलासारखं टवटवीत झाडाचे बाहु सरसावलेले असतात मुसाफिरांना कवेत घेण्यासाठी पानझडीनंतर झाड पुन्हा नवीन वस्त्र धारण करतं नव्या नवरीसारखं झाडाला पालवी फुटल्यावर फुटते शरीरभर पालवी अन झटकली जाते मरगळ पक्ष्यांच्या मंजुळ नादात झाडाचंही जीवनाचं एक संथ गाणे दडलेले असते हसावं कसं सळसळत्या पानासारखं मुळावं मुरावं कसं तर? झाडासारखं घट्ट पाय रोवीत जगावं कसं तर? हिरवंगार झाडासारखं रोजचं चिंतन करावं कसं तर झाडासारखं! |
२. चौकट पूर्ण करा. (०२)
१. खालील गोष्टी पाहून कवीच्या मनात आलेले विचार लिहा.
अ. हिरवा रंग
आ. झाडांचे बाहु
२. संकल्पना स्पष्ट करा. (०१)
दव
३- शब्दांचे अर्थ
१. कवितेतील पुढील शब्दांचे अर्थ सांगा. (०२)
- गाणे -
- झाड -
- नवरी -
- पक्षी -
४- काव्यसाैंदय
१. ‘अलगद उतरतात दवांचे टपोरे थेंब’ या ओळीतील विचारसाैंदर्य सांगा. (०२)
Concept: पद्य (10th Standard)
पुढील कवितेच्या खाली दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा. गुण (०८)
|
झाड बसते ध्यानस्थ ऋषिसारखं मौन व्रत धारण करून तपश्चर्या करत... पक्षी झाडांचे कुणीच नसतात तरीही झाड त्यांचं असतं मुळावर घाव घातला तरी झाड मुकाट सहन करते झाडांच्या पानावरून वहीच्या पानावर अलगद उतरतात दवांचे टपोरे थेंब झाडाकडे टक लावून पाहिलं तर शरीरभर विरघळतो हिरवा रंग रक्त होते क्षणभर हिरवेगार आयुष्य होतं नुकत्याच खुडलेल्या फुलासारखं टवटवीत झाडाचे बाहु सरसावलेले असतात मुसाफिरांना कवेत घेण्यासाठी पानझडीनंतर झाड पुन्हा नवीन वस्त्र धारण करतं नव्या नवरीसारखं झाडाला पालवी फुटल्यावर फुटते शरीरभर पालवी अन झटकली जाते मरगळ पक्ष्यांच्या मंजुळ नादात झाडाचंही जीवनाचं एक संथ गाणे दडलेले असते हसावं कसं सळसळत्या पानासारखं मुळावं मुरावं कसं तर? झाडासारखं घट्ट पाय रोवीत जगावं कसं तर? हिरवंगार झाडासारखं रोजचं चिंतन करावं कसं तर झाडासारखं! |
मुद्दे:
१. प्रस्तुत कवितेचे कवी/ कवयित्री- (०१)
२. प्रस्तुत कवितेचा विषय- (०१)
३. कवितेतील दिलेल्या ओळीचा सरळ अर्थ लिहा. (०२)
'हसावं कसं सळसळत्या पानासारखं'
४. कवितेत आलेल्या शब्दांचे अर्थ लिहा. (०२)
- शरीर-
- वस्त्र-
- अलगद-
- मंजुळ-
५. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण- (०२)
६. प्रस्तुत कवितेतून मिळणारा संदेश - (०२)
Concept: पद्य (10th Standard)
पद्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०८)
आकलन कृती
१. जोड्या जुळवा. (०२)
| क्र. | 'अ' | 'ब' |
| १. | सुदर्शन चक्र | शुभंकर |
| २. | मंत्र | शक्ती |
| ३. | नौबत | चैतन्य |
| ४. | हस्त | श्रमशक्ती |
|
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार।। फुलामुलांतून हसतो श्रावण मातीचे हो मंगल तनमन चैतन्याचे फिरे सुदर्शन शेतामधुनी पिकवू मोती, धन हे अपरंपार।। या हातांनी यंत्र डोलते श्रमशक्तीचे मंत्र बोलते उद्योगाचे चक्र चालते आभाळावर उत्क्रांतीचा घुमवू या ललकार।। हजार आम्ही एकी बळकट सर्वांचे हो एकच मनगट शक्तीचीही झडते नौबत घराघरांतून जन्म घेतसे तेज नवा अवतार।। या विश्वाची विभव संपदा जपू वाढवू आम्ही लाखदा हस्त शुभंकर हवा एकदा भविष्य उज्ज्वल या देशाचे करूया जयजयकार।। |
२. एका वाक्यात उत्तरे लिहा. (०२)
१. कोणाचे स्वप्न साकार करायचे आहे?
२. शेतातील धान्याला कशाची उपमा दिली आहे?
३. कवितेत आलेल्या खालील शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. मंगल -
२. तन -
३. ललकार -
४. विभव -
४. खालील पंक्तींमधून सूचित होणारा अर्थ लिहा. (०२)
या विश्वाची विभव संपदा
जपू वाढवू आम्ही लाखदा
भविष्य उज्ज्वल या देशाचे करूया जयजयकार।।
Concept: पद्य (10th Standard)
कवितेसंबंधी खाली दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा. गुण (०८)
|
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार।। फुलामुलांतून हसतो श्रावण मातीचे हो मंगल तनमन चैतन्याचे फिरे सुदर्शन शेतामधुनी पिकवू मोती, धन हे अपरंपार।। या हातांनी यंत्र डोलते श्रमशक्तीचे मंत्र बोलते उद्योगाचे चक्र चालते आभाळावर उत्क्रांतीचा घुमवू या ललकार।। हजार आम्ही एकी बळकट सर्वांचे हो एकच मनगट शक्तीचीही झडते नौबत घराघरांतून जन्म घेतसे तेज नवा अवतार।। या विश्वाची विभव संपदा जपू वाढवू आम्ही लाखदा हस्त शुभंकर हवा एकदा भविष्य उज्ज्वल या देशाचे करूया जयजयकार।। |
१. प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री- (०१)
२. प्रस्तुत कवितेचा विषय- (०१)
३. दिलेल्या ओळींचा सरळ अर्थ लिहा. (०२)
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार
नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार।।
४. प्रस्तुत कवितेतून मिळणारा संदेश- (०२)
५. प्रस्तुत कविता आवडण्याची वा न आवडण्याची कारणे- (०२)
६. प्रस्तुत कवितेतील दिलेल्या शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. चैतन्य
२. श्रम
३. उद्योग
४. उत्क्रांती
Concept: पद्य (10th Standard)
डॉक्टर अनिल काकोडकर यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचे वर्णन मोठे होत असलेल्या मुलांनो या पाठाच्या आधारे करा.
Concept: स्थूल वाचन (10th Standard)
लेखकाचा बार्कमधील अनुभव तुमच्या शब्दांत लिहा.
Concept: स्थूल वाचन (10th Standard)
डॉक्टर होमी भाभा यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचे वर्णन तुमच्या शब्दांत लिहा.
Concept: स्थूल वाचन (10th Standard)
