कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०८)
१. चौकटी पूर्ण करा. (०२)
अ) चंद्रकिरण पिऊन जगणारा- ______
ब) पिल्लांना सहारा- ______
|
जेवीं चंद्रकिरण चकोरांसी । पांखोवा जेवीं पिलियांसी। जीवन जैसे कां जीवांसी । तेवीं सर्वांसी मृदुत्व।। जळ वरिवरी क्षाळी मळ । योगिया सबाह्य करी निर्मळ। उदक सुखी करी एक वेळ । योगी सर्वकाळ सुखदाता।। उदकाचें सुख तें किती । सवेंचि क्षणें तृषितें होती। योगिया दे स्वानंदतृप्ती । सुखासी विकृती पैं नाही।। उदकाची जे मधुरता । ते रसनेसीचि तत्त्वतां। योगियांचे गोडपण पाहतां । होय निवविता सर्वेंद्रियां।। मेघमुखें अध:पतन । उदकाचें देखोनि जाण। अध:पातें निवती जन। अन्नदान सकळांसी।। तैसे योगियासी खालुतें येणें । जे इहलोकीं जन्म पावणें। जन निववी श्रवणकीर्तनें । निजज्ञानें उद्धरी।। |
२. आकृती पूर्ण करा. (०२)
३. प्रस्तुत कवितेतील खालील शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. उदक -
२. मळ -
३. रसना -
४. निजज्ञान -
४- काव्यसाैंदय
१. योगी पुरुष आणि पाणी हे दोघेही सामाजिक कार्य करतात, हे स्पष्ट करा. (०२)
Solution
१.
अ) चकोर
ब) पक्षिणीचे पंख
२.
३.
१. पाणी
२. घाण
३. जीभ
४. आत्मज्ञान
४. पाणी हे आपल्या आयुष्यात अत्यंत महत्त्वाचे असते. पिण्यासाठी, स्वच्छतेसाठी, शेते पिकवण्यासाठी, म्हणजेच आपल्या जीवनातील प्रत्येक गरज पूर्ण करण्यासाठी पाणी आवश्यक असते. हे पाणी आपले बाह्यांग स्वच्छ करते, योगीपुरुषाच्या सहवासाने मात्र आपण अंतर्बाह्य शुद्ध, निर्मळ होतो. आपला सबाह्य विकास घडतो. पाणी तहानलेल्याची तहान भागवते, त्याच्या जिभेला सुखवते, तर योगीपुरुष लोकांना आत्मानंद, स्वानंद मिळवून देतो. चिरकाल टिकणार्या, कधीही न संपणार्या या आनंदाचा अनुभव योगीपुरुष सामान्य जिवांना मिळवून देतो. पाणी पावसाच्या रूपाने आकाशातील ढगांतून खाली येते. त्यामुळे, शेते पिकवून पृथ्वीवरील जिवांना अन्नधान्य मिळते. त्याचप्रमाणे योगीपुरुष या इहलोकात जन्म घेऊन येथील लोकांचा उद्धार करतो. अशाप्रकारे, पाणी व योगीपुरुष आपल्या अस्तित्वाने संपूर्ण जगाचे कल्याण करतात, इतरांच्या उपयोगी पडतात. त्यांचे संपूर्ण जीवन समाजकार्यालाच वाहिलेले असते.
